İş Güvenliği Uzmanlığı Yenileme Eğitim Programları

(A), (B) ve (C) SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI YENİLEME EĞİTİM PROGRAMLARI

İş güvenliği uzmanlığı yenileme eğitim programlarının amacı, iş güvenliği uzmanı olarak çalışan mühendis, mimar veya teknik elemanların; mesleki becerilerini işyerlerinde uygulayabilmeleri ve mevzuatta öngörülen görevlerini yerine getirebilmeleri için iş sağlığı ve güvenliği bilgilerinin güncellenmesini sağlamaktır.

İş Güvenliği Uzmanlığı Yenileme Eğitim Programlarının Genel Yapısı

İş Güvenliği Uzmanlığı Yenileme Eğitim Programlarının süresi, teorik olarak 30 saatten az olmayacak şekilde tasarlanmıştır. Eğitim kurumları, katılımcılardan veya eğiticilerden gelen taleplere göre bu süreleri artırarak uygulayabileceklerdir. Programın tamamı yüz yüze gerçekleştirilecektir.

İş Güvenliği Uzmanlığı Yenileme Eğitim Programlarının her bir öğesi ile ilgili program geliştirme sürecinde dikkat edilen esaslar aşağıda açıklanmıştır. Buna göre sırasıyla, her konu için belirlenen amaç ve öğrenme hedefleri ile ilgili esaslar, programın içeriği ile ilgili esaslar, öğretme-öğrenme süreci ile ilgili esaslar ve ölçme-değerlendirme süreci ile ilgili esaslar verilmiştir.

Programda yer alan konuların amaç ve öğrenme hedeflerine ilişkin esaslar

Öğrenme hedefi, katılımcıların öğretme-öğrenme süreci sonucunda neleri kazanacaklarını belirten ifadelerdir. İş Güvenliği Uzmanlığı Yenileme Eğitim Programlarında yer alan her konunun genel amaçlan ve daha sonra da öğrenme hedefleri (kazanımları) belirlenmiştir. Böylece her konu ile katılımcılara kazandırılmak istenen özellikler belirlenmiştir. Konunun genel amacı ve ayrıntılı amaçları, öğretme-öğrenme sürecinin planlanması ve ölçme değerlendirme konusunda eğiticiye rehber olacaktır.

Programın içeriği ile ilgili esaslar

Programın içeriği belirlenirken ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri, iş güvenliği uzmanlarının sahada yaşadıkları sorunlar ve ilgili mevzuat dikkate alınmıştır. Ayrıca, seçilen bu konular; makro ölçekte ve işletme bazında iş güvenliği uzmanının ihtiyacını karşılayacak düzeyde, politika, mevzuat, sağlık ve teknik alt başlıklar şeklinde sıralanmıştır. Programda, iş güvenliği uzmanlarının mesleklerini işyerinde icra ederken uymakla yükümlü oldukları ulusal ve uluslararası düzenlemelerin iş güvenliği bakış açısı ile kişiye aktarılması amaçlanmıştır.

Öğretme-öğrenme süreci ile ilgili esaslar

Programda belirlenen amaçlara ulaşılması ve katılımcıların etkili, verimli ve ilgi çekici bir öğrenme süreci geçirebilmesi için yapılacak eğitimlerde bazı noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir.

Katılımcıların, yetişkin oldukları dikkate alınmalı ve öğrenme sürecinde onları aktif kılacak yöntemler, stratejiler ve teknikler kullanılmalıdır. Vaka incelemeleri, örnek olay çalışmaları, büyük ve küçük grup tartışmaları, soru-cevap, beyin fırtınası vb. yöntem ve tekniklerin kullanılması önerilmektedir. Ele alınan konunun anlaşılmasını kolaylaştırmak üzere, görseller, bilgisayar destekli sunumlar, modeller ve uygun araç-gereçler kullanılmalıdır.

Eğiticinin yürüteceği bir ders için üç kısım önerilmektedir. Öncelikle, dersin nasıl başlayacağına karar verilmelidir. Dersin giriş aşaması olan bu kısımda, ilk olarak eğiticinin kendini tanıtması ve katılımcılarla tanışması gerektiği unutulmamalıdır.

Ayrıca, katılımcıların dikkatlerini, öğrenilecek konu üzerinde yoğunlaştırmak, öğrenme konusunda onları isteklendirmek, o ders ile katılımcılara kazandırılması düşünülen özellikler (dersin öğrenme hedefleri) ve katılımcıları dersin akışı konusunda bilgilendirmek gerekmektedir. Bu kısım için dersin ilk 5-10 dakikası ayrılabilir.

İkinci aşama olan gelişme bölümünde ise katılımcıların yeni konu, tema ya da beceri ile tanışmaları amaçlanmaktadır. Bu aşamada katılımcının, yeni konuyu farklı öğrenme etkinlikleriyle, sorularla, tartışmalarla ya da uygulamalı çalışmalarla öğrenmesi beklenmektedir. Bir dersin en uzun süresi bu bölüme verilmelidir.

Bir dersin üçüncü ve son aşaması, kapanış ya da sonuçtur. Bir yansıtma süreci olarak da kabul edilen bu bölümde; özetleme, soru sorma ve gelişme bölümünde yapılan çalışmalar üzerinde konuşma, değerlendirme yapılarak katılımcının öğrenme sürecinden ne kazandığı belirlenmeye çalışılır.

Ölçme ve değerlendirme ile ilgili esaslar

Değerlendirme, katılımcıların nasıl düşündüklerini, ne bildiklerini ve hangi becerilere sahip olduklarını belirleme yolu olarak tanımlanabilir. Eğitim sürecinde yapılan değerlendirmelerin iki temel amacı vardır. Bunlardan ilki, katılımcıların belirlenen hedeflere ne derece ulaştıklarını belirlemek, diğeri ise yürütülen dersin niteliği hakkında geri bildirimler vermektir.

Katılımcıların belirlenen hedeflere ne derece ulaştıklarını belirlemenin birçok yolu bulunmaktadır. Kısa ya da uzun cevaplı sorular, ders içi gözlemler, katılımcılarla grup olarak ya da ayrı ayrı yapılan görüşmeler, proje çalışmaları vb. gibi tekniklerle katılımcıların verilen dersin öğrenme hedeflerine ne kadar ulaştıkları ortaya konulabilir.

Ölçme ve değerlendirmenin nasıl olması gerektiği konusunda temel kaynak öğrenme hedefleridir. Ölçme ve değerlendirme öğretim sürecinde hedeflenenlerden ne kadarının gerçekleştirildiğini gösterdiği için bir taraftan hedef kitle hakkında önemli bilgiler elde edilirken, diğer taraftan öğretim sürecinin niteliği hakkında da geribildirimler alınabilir. Bu bilgiler daha sonra yapılacak planlamaların daha etkili, verimli ve ilgi çekici olmasına yardımcı olacaktır.

Derslerle ilgili ayrı ayrı yapılan bu değerlendirmelerin yanında programın genel olarak başarısını belirlemek üzere programın başında bir ön test ve bitiminde de bir son test uygulamasının yapılması gerekmektedir.

 

 

(A), (B) ve(C)Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Yenileme Eğitim Programlarının Uygulama Esasları

1. Eğitimin süresi bir günde en fazla 6 saattir.
2. Bir ders saati, 45 dakika ders ve 15 dakika dinlenme süresi olarak uygulanmalıdır.
3. Birden fazla ders süresi birleştirilmek suretiyle blok ders olarak uygulanamaz.
4. Dersler saat 09:00 ve 21:00 arasında yapılır.
5. Her ders; giriş, gelişme ve kapanış/sonuç etkinlikleri olarak yürütülmelidir.
6. Eğitim programında yer alan konuların sıralaması değiştirilmemelidir.
7. Eğitim programı; derslerin tarih ve saatleri, asil ve yedek eğiticileri, aday dosyaları, katılım listeleri, katılım devam çizelgeleri ve eğitim mekânları ile birlikte bir bütündür.
8. Eğitim programı bütünlüğünü oluşturan unsurların, Bakanlıkça onaylanmış şekliyle uygulanması eğitim kurumları tarafından sağlanır.
9. Bakanlıkça eğitim programlarının onayı, takibi ve izlenmesi gibi işlemlerde kullanılan elektronik sistemler üzerinden onaylanmış olan programlarda hiçbir değişiklik yapılamaz.

1. Asil eğiticilerin derslere katılamayacak olması durumunda, onaylanmış programda yer alan yedek eğiticiler dersleri sürdürür, derslerde onaylanmış programda belirtilen yedek eğiticilerin görevlendirilmesi durumunda Bakanlığa bildirim yapılmasına ihtiyaç yoktur.
2. Onaylanmış programda eğitim kurumu tarafından yedek eğitici bildirilmemiş ve asil eğiticinin de derse katılamamış olması, Bakanlık tarafından eğitim kriterlerine aykırılık olarak değerlendirilir. Asil eğiticinin mücbir nedenlerle derse katılamamış olması durumu dahi bu aykırılığı ortadan kaldırmaz.
3. Bu nedenle; İSGYH sistemine program girişi yapılması esnasında yedek eğitici tanımlanması özel önem arz etmektedir.

     10. Eğitim programlarının uygulanması esnasında, her bir katılımcı grubu ve derslik için ayrı ayrı olmak üzere saatlik imza çizelgeleri tutulur. Kullanılacak imza çizelgesi ekte yer almaktadır.

1. Çizelgeler, eğitim programının türü, elektronik sistemdeki ID kodu, tarihi, ders saatleri, katılımcı adı ve soyadı ile imzasını içerecek şekilde düzenlenir, katılımcının imzası hariç olmak üzere bu bilgilerin tamamı kurum tarafından matbu şekilde çizelgeye işlenir ve ders başlangıcında derslikte hazır bulundurulur.
2. Her dersin tamamlanmasının ardından, imza çizelgelerinin devamsızlık nedeniyle boş kalan kısımları eğitici tarafından "KATILMADI" yazılarak doldurulur ve imza altına alınır. Eğitim gününün sonunda katılımcı devam çizelgesi sorumlu müdür tarafından onaylanır.
3. Bu işlemlerin yerine getirilmesi eğitim kurumları tarafından sağlanır.

     11.  Eğitim programları, birinci maddede yer alan tanıma uygun ve kursiyerlerin kolaylıkla erişebileceği bir şekilde, program devam ettiği süre boyunca eğitim kurumu içerisinde tercihen günlük veya haftalık olarak ilan edilir.

Aşağıda yer alan üç tabloda, iş güvenliği uzmanlığı yenileme eğitim programının konuları, programlarda görev alacak eğiticiler ile konuların amaçları, öğrenme hedefleri, süreleri ve programlarda görev alacak eğiticiler gösterilmiştir. Tablolarda belirtilen derslerin eğiticiler tarafından işlenmesi esnasında, katılımcı grubun uzmanlık sınıfı, grubun genel bilgi düzeyi ve sektörel veya görev yaptıkları kuruma ilişkin ihtiyaçları ile ön test uygulamasının sonuçları özellikle dikkate alınır.

Tablo 1. İş Güvenliği Uzmanlığı Yenileme Eğitim Programlarının Konuları ve Ayrılan Süreler   Sıra DERSİN ADI SÜRESİ (Saat) No. (A) (B) (C) 1 Açılış, Tanışma, Programın Tanıtımı ve Ön Test Uygulaması 1 1 1 2 Yetişkin Eğitimi, İşyerinde Sağlık Güvenlik Eğitimi ve İletişim 1 1 1 3 Çalışma Hayatında Etik 1 1 1 4 İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Uluslararası Sözleşmeler ve Ulusal Mevzuattaki Yenilikler 2 2 2 5 İş Güvenliği Uzmanının Görev, Yetki ve Sorumlulukları 1 1 1 6 İş Kazaları 1 1 1 7 Kişisel Koruyucu Donanımlar 1 1 1 8 Fiziksel Risk Etmenleri 2 2 2 9 Kimyasal Risk Etmenleri 2 2 2 10 Risk Yönetimi ve Değerlendirmesi 4 4 5 11 İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri 1 1 1 12 Acil Durum Planları 2 2 1 13 İşyerinde Çalışma Ortamı Gözetimi 1 1 1 14 Biyolojik Risk Etmenleri 1 1 1 15 Psikososyal Risk Etmenleri 1 1 1 16 Sağlık Gözetimi ve Meslek Hastalıkları 1 1 1 17 İş Güvenliği Yönünden Yapılması Gereken Kontroller ve Düzenlenecek Belgeler 2 2 2 18 İş Güvenliği Uzmanlığı Uygulamalarında Sahada Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerilerine İlişkin Katılımcı Sunumları 3 3 3 19 Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık Faaliyetlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği 1 1 1 20 Değerlendirme ve Son Test 1 1 1   EĞİTİM TOPLAMI: 30 30 30